-
1 everro
ē-verro, verrī, versum, ere1) выметать ( aliquid ex aede Vr)2) подметать, вычищать (stabulum Vr, Col)3) ловить неводом ( piscem Ap)aequor retibus e. Man — сетями ловить рыбу в море4) обирать, грабить ( fanum C) -
2 abstineo
abs-tineo, tinuī, tentum, ēre [ teneo ]1) удерживать, не допускать (aliquem и aliquid aliquā re и ab aliquā re)a. milites praedā L — запрещать солдатам заниматься грабежомa. ignem ab aede L — не дать огню распространиться на храмa. ab alienis pecuniis C — не присваивать себе чужих денегabstine sermonem de rebus istis Pl — не говори об этомa. aliquem cibo et aquā Col — не давать кому-л. ни есть, ни питьabstinendus est (тж. a cibo CC) Sen — (больной) должен быть посажен на диетуa. culpam и culpā Pl — остаться невиновнымa. ferrum quercu O — не рубить (священного) дубаa. hereditatem (тж. se a. ab hereditate) CJ, Dig — отказаться от наследства, ноse a. — воздерживаться (cibo Hirt; litibus et jurgis C; a cantu T и cantu PM)2) сдерживать, подавлять (gemitus, risūs Ter)3) мед. задерживать (ventrem, sudorem CC)4) не допускать к богослужению, отлучать Eccl5) не трогать, щадить (mulieribus atque infantibus Cs; ab inermi L)6) (= se a., см. 1.) воздерживаться, удерживаться (aliquā re и ab aliquā re, редко alicujus rei и aliquid)vix lacrimis a. QC — с трудом удерживать слёзыa. vino et venere H — избегать вина и любовных утехa. nominibus QC — не называть имёнa. publico T — не показываться на людях, нигде не быватьa. irarum H — подавлять порывы гневаomne jus belli abstinuisse alicui L — не воспользоваться всеми правами воюющей стороны относительно (т. е. пощадить) кого-л.a. non queas, quin... Pl — трудно удержаться, чтобы не...7) (тж. se a.) мед. воздерживаться от пищи, соблюдать голодную диету CC -
3 dedico
dē-dico, āvī, ātum, āre1)а) показывать, обнаруживатьgravius plus in se corporis esse dedicat Lcr — более тяжёлое (тело) обнаруживает в себе больше веществаб) указывать, объявлять (aliquid in censu C, реже in censum AG — см. census II)d. Junonem L (= d. templum Junoni) — воздвигнуть храм Юнонеd. librum alicui Ph, Q, PM — посвятить кому-л. книгуvitam alicui rei d. Capit — посвятить жизнь чему-л.3) освящать, открывать (theatrum, domum Su) -
4 aedes
строение, а) храм, in aede deponere aliquid (1. 7 § 2 D. 4, 4. 1. 4 § 3 D. 10, 2. 1. 1 § 36 D. 16, 3), aedes sacra (1. 7 §1D. 1, 16. 1. 39 § 9 D. 30); дом (1. 1 pr. § 8 D. 43, 23. 1. 9 D. 47, 9); дома в городах и деревнях (1. 41 § 5 § 8 D. 30); в тесном смысле aedes обозн. дом в городах против. villa, загородный дом, дача (1. 211 D. 50, 16);aedes обозн. также фундамент, почву, на которой дом построен (1. 23 pr. D. 41, 3), отсюда определение как pars aedium (1. 49 pr. D. 6, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > aedes
-
5 deponere
1) перестать носить траур, напр. lugubria (l. 8 D. 3, 2); сложить с себя должность, dep. officium (l. 5 § 2 D. 16, 3. 1. 38 pr. 65 § 1 D. 23, 2. 1. 3 § 6 D. 26, 10), tutelam (1. 40 pr. 1. 41 § 2 D. 27, 1), imperium (1. 16 D. 1, 16), cingulum (1. 2 C. 3, 21), sollicitudinem (1. 21 C. 9, 9); (1. 13 D. 1, 7); оставлять, отказываться, dep. affectum, et animum accusandi (1. 6 § 1. 1. 13 pr. D. 48, 16);animo dep. possessionem (1. 34 pr. D. 41, 2);
dep. beneficium (1. 2 D. 40, 10); лишать себя, сбыть, qui de patrimonio suo deposuerit, противоп. qui non acquirit (1. 5 § 13 D. 24, 1). Depositio, низложение, сложение, потеря, poenae, quae continent - dignitatis aliquam depositionem (1. 6 § 2. 1. 8 pr. D. 48, 19);
2) положить в безопасное место, поместить, отдать на сохранение кому-нб.;depos. superflui ponderis (1. 28 C. 6, 23).
depositio, отдача, положение на сохранение, dep. pecuniam in aedem, s. apud aedem, s. in aede (1. 73 D. 3, 3. 1. 7 § 2 D. 4, 4. 1. 1 § 36. 1. 5 § 2 D. 16, 3), in publico loco (1. 64 D. 46, 1); (1. 5 D. 10, 2);
dep. corpus (1. 40 D. 11, 7. cf. commendare s. 1);
servum exhibendum dep. apud officium (1. 11 § 1 D. 10, 4); (1. 3 § 6 D. 43, 30), (1. 31 § 1 D. 41, 1); особ. обозн. односторонний, вещный договор, который совершается посредством передачи одним лицом другому движимой вещи на безмездное хранение, с обязанностью возвратить ту же самую вещь (in specie) во всякое время: поклажа, отдача на сохранение (§ 3, 1. 3,14; - tit. D. 16, 3. C. 4, 34. -1. 24 eod. -1. 1 § 8 eod.); (1. 1 § 2 eod.);
lex depositionis (1. 5 § 2 eod.);
conditio depositionis (1. l § 22 eod. 1. 9 § 3 D. 4. 3); (l. 18 § 1 D. 36, 3);
pretium depositionis non quasi merceden accipere (1. 2 § 24 D. 47, 8); (Gai. III. 207. IV. 47, 60). Depositum, a) предмет, данный на сбережение, depositum suscipere (1. 5 pr. D. 16, 3);
pro deposito esse apud aliquem (1. 78 § 1 D. 36, 1);
pro deposito habere pecuniam (1. 11 § 13 D. 32);
in deposito habere, tenere aliquid (1. 5 § 4 D. 36, 3. 1. 69 pr. D. 47, 2);
in depositi causam habere (1. 2 C. 4, 32);
abnegare, inficiari depositum (1. 1. 1 § 2. 1. 69 pr. D. 47, 2);
si convenit, ut in deposito et culpa praestetur = si in re deposita et culpam repromisi (1. 1 § 6 D. 16, 3. 1. 2 § 24. D. 47, 8);
b) обязательное отношение, возникающее из передачи вещи на сохранение, = contractus depositi (l. 2 pr. 1. 50 D. 2,14. 1. 23. 45 pr. D. 50, 17);
in deposito male versari (1. 6 § 6 D. 3, 2), 1. 1 § 35 D. 16, 3);
dolus solus in depositum venit (1. 1 § 10 eod.); (1. 24 eod.);
depositi actio, иск прямой (directa), который предъявляет deponens против депозитария, по поводу возвращения вещи и вознаграждения за вред и убытки (§ 3 J. cit. 1. 1 § 9-47 D. eod.);
depositi (sc. actione) agere eperiri, teneri, damari (1. 1 D. 2, 2. 1. 1 § 8. 13. 14. 16. 25. D. 16, 3);
contrarium indicium depositi, встречный иск принимателя поклажи о возвращении издержек, понесенных на чужую вещь (1. 5 pr. eod.). Depositor = qui deposuit (1. 1 § 36. 37 eod.). Depositarius a) = qui depositum suscepit (§ 36 bit.);
3) разрушать, ломать, dep. aedificium, aedes (1. 6 pr. 8 pr. D. 8, 5. I. 23 § 2 D. 41, 3);b) = depositor (1. 7 § 2. 3 eod. 1. 24 § 2 D. 42, 5).
aedes usque ad aream deposita (1. 83 § 5 D. 45, 1);
paries deponendus (1. 18 § 11 D. 39, 2);
dep. arboris ramos (1. 17 § 1. D. 8, 2);
4) объяснять, tactis sacrosanctis scripturis deponere, quod etc. (1. 1 § 1 C. 2. 59);depositio aedificii = demolitio (1. 9 § 2 D. 4, 2).
depositio, объяснение, testium depositiones (1. 3 C. 2, 43. 1. 17 C. 4, 20); (1. 3 C. 4, 66).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > deponere
-
6 in
(praep.) 1) в, а) на вопрос: где? на ком? куда? deponere in aede (см. s. а); ип flumine factum (1. 1 § 11 D. 43, 12. 1. 1 § 4. 1. 7 § 5 D. 43, 24. 1. 1 § 2 D. 47, 9. 1. 23 pr. 25 pr. D. 48, 5);succedere in jus, locum etc. (см. succed.);
conferre in aliquid s. aliquem (см. s. 4. 5);
imputari in quartam etc. (см. imputare s. 1. 1. 7 § 5 D. 40, 12. 1. 6 D. 4, 1. 1. 5 D. 1, 6);
esse in causa aliqua, in potestate, servitute etc. (см. esse s. c.);
in adoptionem dare, habere;
in adoptione esse (см. adoptio);
in possessione esse;
in possessionem mittere (см. possidere);
in eo esse, ut etc. (1. 44 D. 2, 14. 1. 30 § 2 D. 29, 2. 1. 24 D. 42, 8);
in difficili esse (1. 29 § 15 D. 28, 2);
in pendenti, suspenso esse (см.);
in rebus humanis esse (см. humanus);
esse in facultatibus, dote etc. (см. esse s. g.);
in bonis habere (1. 73 pr. D. 35, 2);
b) для обознач. времени а) = intra, в, в течение = intra (1. 1 § 9 D. 38, 9), напр. ita data conditione: illud facito in diebus, in biduo conditionem impleri oportet (1. 217 § 1 D. 50, 16. 1. 3 § 11 D. 40, 7. cf. l. 40 pr. D. 18, 1. 1. 8 D. 2, 12. 1. 29 pr. D. 28, 2. 1. 2 § 6 D. 28, 6);
b) при определ. момента, минуты, в, во время (1. 78 § 2. 1. 91 § 1. 1. 92 pr. D. 32. 1. 16 D. 39, 5. и. 53 D. 26, 7. 1. 6 § 1 D. 18, 1. 1. 32 D. 8, 3);
in praesenti, in praesentiarum (см. praesens s. 1. b);
in continenti (см. s. 2);
c) о cpoке, с которого напр. сделка подлежит исполнению, in diem vel sub conditione debitorem esse, deberi (1. 16 pr. D. 5, 3. 1. 14 D. 34, 3. 1. 27 pr. D. 40, 9);
stipulari (1. 22 D. 44, 7. 1. 8 § 1 D. 46, 2. 1. 5 eod. 1. 43 § 1 D. 23, 3. 1. 44 § 1 D. 44, 7. 1. 16 § 5 D. 46, 1. 1. 12 § 2 D. 20, 4. 1. 73 § 4 D. 35, 2. 1. 8 § 1 D. 46, 2. 1. 49 D. 35, 1. cf. 1. 41 § 15 D. 40, 5. 1. 6 § 6. 1. 22 § 2 D. 36, 1. 1. 22 D. 28, 7. 1. 55 § 1 D. 36, 1. 1. 62 pr. D. 28, d);
in diem addicere (см. s. 2); 5) тк. для обозн. прекратительного срока, когда определяется конец времени, по которое юридическое действие или обязательство должно существовать = ad s. 4. а.напр. in advintum (=usque ad adv.) successoris jus dicere debet proconsul (1. 10 pr. D. 1, 16);
in Calendas Julias precario possidere (1. 12 pr. D. 43, 26. 1. 56 § 4 D. 45, 1. 1. 3 § 4 D. 43, 30. 1. 57 D. 24, 1. 1. 58 pr. D. 36, 1. cf. 1. 40 D. 22, 1. 1. 7 § 15 D. 26, 7. 1. 15 § 1. 2 D. 39, 2. 1. 10 D. 46, 5. 1. 9 § 1. 1. 24 § 2 D. 19, 2. 1. 8 § 3. 4 D. 2, 15. 1. 12 pr. C. 3, 33); иногда показывает меру, ип tantum, it;
in totum, in assem, in infi. nitum (см.);
2) между, в числе, creditores habere, in quibus et Sejum (1. 67 § 2 D. 12, 6. 1. 73 § 1 D. 50, 17. § 9 J. 2, 10). 3) на, для (цель), in hoc accipere, ut etc. (1. 31 § 2 D. 39, 6. 1. 39 D. 4, 3. 1. 13 D. 40, 2);in totam, omnem causam se obligare etc. (см. causa s. 4. b.).
legare in hoc (1. 14 § 1 eod. 1. 8 § 15 D. 2, 15);
in fraudem alicuius facere (см. fraus s. 3. 4);
4) касательно: in rem pacisci (1. 27 D. 2, 14);ludere in pecuniat, играть на деньги (1. 2 § 1 D. 11, 5).
in portionem legatorum pacisci (1. 73 pr. D. 35, 2);
5) против, imperium habere in aliq. (1. 3 D. 1, 18. 1. 10 pr. D. 2, 11. 1. 3 § 2 D. 2, 12. 1. 3 § 5 D. 23, 5. 1. 7 D. 22, 3. 1. 1 § 19. 27. 1. 2. 3 D. 48, 18);in litem jurare (см. lis s. 2. 1. 5. 8 D. 1, 6. 1. 27 pr. D. 2, 14. 1. 17 D. 2, 15. 1. 25 pr. D. 3, 3. 1. 31 § 1. 1. 34 D. 3, 5. 1. 29, D. 29, 1. 1. 88 D. 50, 16. 1. 69 § 3 D. 21, 2. 1. 8 § 3 D. 4, 2. 1. 58 D. 2, 14. 1. 55 eod.).
6) на, no, сообразно, in pedes singulos dare, in pedes mensurasve praestare (1. 30 § 3. 1. 36 D. 19, 2);valere in aliq. (1. 17 § 5 D. 2, 14).
7) in mortem (еще после смерти) mquisitionem extendere (1. 4 § 4 C. 1, 6).dividere in capita, stirpes (см. caput s. 2. 1. 31 C. 9, 9).
См. также в других словарях:
TEMPLA — loca dicuntur publica, im Dei honorem erecta, eiusque cultui destinata. Alias Sacrae Aedes, Fana, Delubra, Basilicae, etc. quae tamen voces, rem accuratius pensiculanti, non unum idemque penitus designant. Clemens, cui Eusebius astipulatur, non… … Hofmann J. Lexicon universale
COLUMNA — I. COLUMNA Graece σύλος, item κολώνη, in multiplici olim usu. Necesstati enim et ornatui inserviebant, de quibus Plin. l. 36. c. 23. Columellae in aede densius positae crassiores videntur. Genera earum quatuor. Quaesextam partem altitudinis in… … Hofmann J. Lexicon universale
LUCERNA al. LYCHNUS, LATERNA, LAMPAS, CANDELA, STILBA — etc. Gr. Φῶς, λύχνος, λαμπτὴρ, λαμπὰς, λυχνοῦχος, etc. quae tamen accuratius pensculata, non levediscrimen admittunt. Et quidem Laterna proprievas est, intra quod lux veluti latet, clausas. laminâ corneâ, s. tenui pelle, s. telâ lineâ, s. chartâ … Hofmann J. Lexicon universale
PECUNIA — Graece Χρῆμα, item ἀργύριον, est omne aes publicâ formâ signatum, quô velcommutandis vel vendendis emendisque rebus et mercimoniis comparandis gentes inter sese uti solent, quod pretium rei emptae et venditae appellatur, Ioh. Calvin. Lexic. Iur.… … Hofmann J. Lexicon universale
ANNULI — originis incertae; fabulae illorum vetustatem a rupe Caucatea repetunt et Promethei vincula eo detorquent. Troianis certe temporibus usum Annuli fuisse ignoratum, Plinius affirmat, hâc ratione ductus, quod Homerus eorum nullam fecerit mentionem,… … Hofmann J. Lexicon universale
TRANSVECTIO — apud Romanos, Equitum dicebatur census. Primitus enim, duo tantum civium fuêre ordines, Senatorius et Plebeius: Postea Equester ordo additus, post clarissimatum locum obtinuit, verba sunt Asconii Paediani in Divinat. eratque velut medius quidam… … Hofmann J. Lexicon universale
AGAPAE — convivia, quae in Ecclesia primitiva post sacram Synaxin, inter Christianos, celebrabantur; in ipsis templis, charitatis mutuae, unde illis nomen, contestandae et confirmandae ergo. Sed iam S. Pauli tempote abusus irrepsit, 1 Corinth. c. 11. v.… … Hofmann J. Lexicon universale
EQUES — nomen dignitatis, apud Romanos, Exactis enim urbe Regibus, in tres ordines populus Romanus distributus est: Senatorium, Equestrem et Popularem. Liv. l. 26. Consensum Senatus Equester ordo sequutus est, Equestris ordinis plebs. Auson. Edyll. XI.… … Hofmann J. Lexicon universale
THESAURUS — pecunia in futuros usus recondita a privatis, ita ut neque memoria exstet, neque dominum habeat, l. 1. ff. de acquir. rer. dom. sive, ut definit M. Aurelius Cassiodorus, l. 6. Ep. 8. Depositiva pecunia, quae longâ temporis vetustate competentes… … Hofmann J. Lexicon universale
FASTIGIUM — in Glossis ἀέτωμα, Gallis Feste, unde Festagium etc. Omnia enim aedificiorum tecta, apud Vett. aut erant plana, aut fastigata: et quidem in Graecia, Asia, et toto pene Oriente, aedium privatatum tecta plana fiebant; aedes vero sacrae culmen, et… … Hofmann J. Lexicon universale
FORUM — an a ferendo, quod eo controversias suas et quae ven dere vellent, conferrent, ut voluit Varro: an a voce foras, quod sc. foras et sub dio sit, ut alii: an a fando, ut Isid. sentit, dictum, varias habet significationes: quibus omnissis, de iis… … Hofmann J. Lexicon universale